Afryka: Wielki jubileusz

17 krajów afrykańskich świętuje 50 rocznicę uzyskania niepodległości. Górna Wolta, Dahomej, Kongo Belgijskie, Kongo Francuskie: czterech jubilatów zmieniło narzucone im przez kolonizatorów nazwy.

Teraz mówimy: Burkina Faso, Benin, Republika Konga i Demokratyczna Republika Konga. Wszystkie te państwa łączy historyczny fakt: w 1960 r. wspólnie z innymi trzynastoma krajami afrykańskimi uzyskały niepodległość. Jakie zmiany zaszły w tych krajach od czasu upadku kolonializmu?

Na Madagaskarze, po ustąpieniu francuskich kolonizatorów, wojskowy rząd rozpoczął na początku lat 70-tych urządzanie „raju na ziemi”. Niestety, bez powodzenia: do dziś 70% ludności kraju żyje poniżej granicy ubóstwa. Na początku tego roku doszło do eskalacji przemocy.

Burkina Faso była przez wiele lat swojej niepodległości rządzona przez wojskową juntę. Dziś znajduje się na trzecim miejscu wśród najuboższych krajów świata.

Wybrzeże Kości Słoniowej cieszyło się przez trzy dziesięciolecia, za rządów prezydenta Felixa Houphouet-Boigny, stabilizacją, rozwojem gospodarczym i harmonijnym współistnieniem różnych grup etnicznych. Zamach stanu w 2002 r. i początek wojny domowej zakończyły złoty wiek, spychając tego największego na świecie producenta kakao w przepaść gospodarczą.

Rebelie i wojna domowa w Republice Konga; piętnastoletnia wojna domowa z milionami zabitych i wypędzonych w Demokratycznej Republice Konga; milion zabitych i wypędzonych w Somalii, brak struktur rządzących po obaleniu w 1991 r. urzędującego prezydenta Siada Barre;
ucisk, przemoc i ubóstwo w Republice Centralnej Afryki oraz  dramatyczne czasy dyktatury Jeana-Bedela Bokassy – to dalsze smutne fakty z życia niepodległych Afrykańczyków.

Kolejne państwo, Mali, należy do najbiedniejszych na świecie. Średnia długość życia to ok. 48 lat.
Stabilizacją, ale niskim rozwojem gospodarczym i ubóstwem cieszą się Benin i Gabon.
Mauretania i Czad odkryły nową gałąź rozwoju gospodarczego – przemysł naftowy. Jednak i one borykają się z kryzysem gospodarczym i politycznym.

Najwyższy wskaźnik alfabetyzacji na kontynencie posiada Kamerun, który jednak niszczy korupcja.

Najlepsze notowania ma ubogi, ale politycznie stabilny Senegal z funkcjonującym systemem wielopartyjnym. Byli władcy kolonialni z pewnością przypisaliby to swojej zasłudze: ich przodkami byli Galowie, tak do 1980 r. nauczały podręczniki szkolne uczniów senegalskich.

Ten krajobraz współczesnej Afryki oddaje dramat Afrykańczyków pozostawionych na pastwę spuścizny postkolonialnej i pozostających nadal w obszarze oddziaływań bezwzględnych, w dążeniu do realizacji własnych interesów, mocarstw zewnętrznych.

Fides, maj/czerwiec, 2010 r.
Tłum. U. Siniarska