Ukraina

Biłohiria to miejscowość w północnej część diecezji kamieniecko-podolskiej, licząca obecnie około 6 tysięcy mieszkańców.

Dawniej Biłohiria nazywała się Lachowce. Swoje rezydencje miały tu słynne rody magnackie. Miasteczko było położone nad dużym jeziorem, a w jego środku wznosił się wspaniały kościół z dwiema wieża- mi, którego budowa rozpoczęła się w 1612 r. Pierwszy jego fundator, Krzysztof Paweł Sieniuta, zastrzegł, że gdyby ktoś z jego potomków odszedł od wiary katolickiej, to cały jego majątek ma przejść na zakon dominikański. Zmarł bezdzietnie. Historia miejsca doprowadziła do tego, że ta jedna z najpiękniejszych podominikańskich świątyń stała się kompletną ruiną. W okresie władzy radzieckiej mieściło się w podziemiach kościoła więzienie. Dokonywano tam także egzekucji. Później w kościele mieścił się m.in. dom kultury, drukarnia, policja i straż pożarna.

Kaplica klasztoru w BiłohiriiPodominikański klasztor w Biłohirii na Podolu pallotyni przejęli w 1993 r. Pierwszym pallotynem, który rozpoczął tam pracę dusz- pasterską, był ks. Andrzej Bafeltowski SAC. Wraz z przybyciem pallotynów do Biłohirii została utworzona parafia pw. św. Wincentego Pallottiego. Ogromną rolę w odbudowie klasztoru odegrał ks. Paweł Pruszyński SAC, który w latach 1995-2002 był tam proboszczem. W 2000 r. został kanonicznie erygowany dom Stowarzyszenia.

Od początku swojej obecności pallotyni posługiwali duszpastersko w pobliskich parafiach. W 1996 r. reaktywowali parafię pw. Przemienienia Pańskiego w Jampolu, w której posługują do dnia dzisiejszego. Placówka w Biłohirii stała się również miejscem, gdzie kandydaci do Stowarzyszenia z Ukrainy przeżywają swój pierwszy etap formacji – czas postulatu.

Gdy już wykonano wiele prac remontowych, zrodziła się idea utworzenia domu dziecka w części klasztoru. Po latach gruntownych remontów ks. bp Leon Dubrawski, ordynariusz diecezji kamieniecko-podolskiej, 19 listopada 2012 r. poświęcił nowo otwarty (12 sierpnia 2012 r.) Rodzinny Dom Dziecka, którego pomysłodawcą i dyrektorem jest ks. Paweł Goraj SAC. Opiekę nad 10 dziećmi sprawują benedyktynki misjonarki, co doskonale wpisuje się w ich charyzmat.

Dowbysz to dawna stolica autonomicznego rejonu (Marchlewska) utworzonego w okresie międzywojennym dla Polaków zamieszkujących tę część Żytomierszczyzny. Miejscowość zamieszkuje około 5,5 tysiąca osób. W kartotekach parafialnych odnotowano około 2,2 tysiąca katolików, ale znacznie więcej osób przyznaje się do swoich katolickich korzeni. Jest również wspólnota prawosławna (patriarchatu moskiewskiego) oraz różne odłamy protestanckie.

Sanktuarium fatimskie w DowbyszuPallotyni pracują w Dowbyszu od 12 kwietnia 1990 r. Pierwszym proboszczem został ks. Aleksander Milewski SAC, który pragnął na swojej ziemi ojczystej szerzyć kult Matki Bożej Fatimskiej. Jeszcze tego samego roku, 13 października, została sprowadzona figura Matki Bożej Fatimskiej. Figura została przywieziona z Fatimy, a podarowana przez ks. Stanisława Kuracińskiego SAC, sekretarza ds. misji. Na spotkanie z Matką Bożą wyszło całe miasto. Na poboczach ulic stali lub klęczeli katolicy, prawosławni, obojętni religijnie, a nawet do niedawna ateiści. Od tego wydarzenia każdego miesiąca odbywają się w Dowbyszu procesje fatimskie.

W sierpniu 1991 r. rozpoczęto kopanie fundamentów pod nowy kościół, który poświęcono 15 października 1995 r. Prężnie rozwijający się kult fatimski przyczynił się do ustanowienia 25 grudnia 2000 r. Diecezjalnego Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej. Obecnie mieści się tu siedziba Sekretariatu Fatimskiego oraz Sekretariatu Misyjnego Delegatury na Ukrainie. W parafii od początku jej istnienia podejmują posługę siostry ze Zgromadzenia Sług Jezusa.

Specyfikę miejsca wyznacza kult fatimski. Nabożeństwa fatimskie odbywają się każdego roku od maja do października. Mocny akcent w duszpasterstwie jest położony na Kaplica wspólnoty pallotyńskiejpierwsze soboty miesiąca oraz duszpasterstwo chorych (regularne, comiesięczne odwiedziny u około 90 osób). W parafii działa 12 kół żywego różańca dla dorosłych oraz koło dzieci i koło młodzieży. W każdą sobotę wieczorem odbywa się przedłużona adoracja Najświętszego Sakramentu i apel maryjny. Parafia jest centrum kultu fatimskiego na całą diecezję kijowsko-żytomierską i stale rozwija kontakty w całym kraju.

Od 2013 r. w parafii działa Szkoła Profilaktyki Uzależnień, skupiająca około 30 słuchaczy. Odbywają się również zajęcia kulturalne dla dzieci, m.in. Parafialna Szkoła Tańca, nauka gry na instrumentach muzycznych, a także funkcjonuje chór parafialny Soli Deo, drużyna harcerska, ZAK oraz wiele innych grup i wspólnot kościelnych. Parafia w Dowbyszu jest jedną z największych, w których pracują pallotyni na Ukrainie.

Wieś typu miejskiego Kamienny Bród na Ukrainie liczy około 2,5 tysiąca wiernych. Jest położona wśród lasów w rejonie (powiecie) baranowskim w diecezji kijowsko-żytomierskiej, 80 km od Żytomierza i 35 km od Nowogrodu Wołyńskiego. Sąsiaduje z pallotyńską parafią w Dowbyszu (13 km). Początki istnienia parafii można odtworzyć jedynie na podstawie relacji najstarszych jej mieszkańców, pamiętających jeszcze z opowieści, że w centrum miasteczka stała kaplica, którą zburzono w końcu lat 30. ubiegłego stulecia. Był to bardzo trudny czas dla Kościoła w ZSRR: zamykano świątynie, aresztowano kapłanów, konfiskowano mienie kościelne, a za przyznawanie się do wiary można było zostać zesłanym w głąb kraju. W tajemnicy przed władzami wierzący zbierali się na wspólną modlitwę i naukę katechizmu w domach prywatnych.

Wnętrze kościoła pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Kamiennym BrodzieDziś kamiennobrodzka parafia i ludność jest zróżnicowana narodowościowo i religijnie. Na terenie parafii mieszkają Ukraińcy, Polacy i Rosjanie. Ludność w większości jest prawosławna, ale jej religijność i pobożność jest słaba – do cerkwi w niedzielę uczęszcza niespełna 50 osób. W Kamiennym Brodzie swój dom modlitwy mają również nieliczni protestanci. Katolicy stanowią mniejszość, ale do kościoła na niedzielną Mszę św. uczęszcza około 100 osób. Większość wiernych w kościele to ludzie starsi. Ich wiara jest prosta, ale głęboka; regularnie się spowiadają i uczestniczą w niedzielnych Mszach św. i nabożeństwach.

Pallotyni pracują tu od 30 września 1990 r. (początkowo księża dojeżdżali z Dowbysza). Pierwszym proboszczem został ks. Stanisław Firut SAC (od 1992 r.). W 1995 r. posługę w parafii rozpoczęły pallo- tynki. Specyfiką parafii w Kamiennym Brodzie jest troska o biednych i zaniedbanych społecznie. W 1996 r. założona została kuchnia dla ubogich. W Dom Chleba – stołówka dla ubogich oraz dom pallotynek okresie jesienno-zimowym we współpracy z pallotynkami i ludźmi świeckimi wydawane są trzy razy w tygodniu posiłki.

W parafii prowadzone jest zwyczajne duszpasterstwo: katechizacja dzieci, młodzieży i dorosłych, spotkania biblijne dla dorosłych, kółka różańcowe. Dzieci przyjeżdżające do miejscowego sanatorium w cza- sie spotkań w kościele zapoznają się ze specyfiką katolickiej liturgii.

Z Kamiennego Brodu pallotyni dojeżdżają do trzech wiejskich parafii w Jabłonnem, Sokołowie i Tetirce. Parafia może poszczycić się miejscowymi powołaniami do Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. W 2000 r. prymicyjną Mszę św. odprawił ks. Witalij Gorbatych SAC, a w 2011 r. ks. Walery Dubyna SAC.

Kijów, położony w północnej części Naddnieprza, jest stolicą Ukrainy oraz siedzibą biskupa diecezji kijowsko-żytomierskiej. To największe miasto na Ukrainie i siódme pod względem liczby ludności w Europie. Jest to gospodarcze i kulturalne centrum Ukrainy. Za wierzących uważa się prawie 70% mieszkańców Kijowa; większość z nich to prawosławni. Na Kijowszczyźnie zarejestrowano około 40 związków wyznaniowych; wśród nich najwięcej jest różnorodnych odłamów prawosławia, a następnie protestanci, charyzmatycy, potem rzymscy katolicy, greccy katolicy i inni.

Wnętrze kościoła pw. Chrystusa Króla WszechświataDnia 8 lutego 1996 r. ks. bp Jan Purwiński, ordynariusz diecezji kijowsko-żytomierskiej, utworzył w Kijowie parafię pw. Chrystusa Króla Wszechświata i powierzył ją pallotynom, którzy rozpoczęli posługę 25 sierpnia 1998 r. Przez pierwsze dwa lata Msze św. i spotkania duszpasterskie odbywały się w mieszkaniu na szóstym piętrze. Duszpasterzem w parafii był ks. Andrzej Mucha SAC. Do czerwca 2009 r. pallotyni w Kijowie nie mieli nawet własnego miejsca. Byli zmuszeni posługiwać najpierw w wynajętych mieszkaniach, a potem w domu kultury. Mimo to życie parafialne rozwijało się w wielu kierunkach. W 2009 r. pallotyni wykupili działkę, na której w maju 2014 r. rozpoczęto budowę kościoła oraz Pallotyńskiego Ośrodka Duszpastersko-Kulturalnego „Dom Spotkań Polaków”.

Od początku istnienia parafii powstało wiele dzieł, z których pallotyni mogą być dumni, a których pomysłodawcą w znacznej większości jest ks. Wiesław Pęski SAC, wieloletni Liturgia w kościele pw. Chrystusa Króla Wszechświata proboszcz parafii. Pallotyńska parafia, jedyna w diecezji, swego czasu robiła programy dla ukraińskiej telewizji państwowej, współpracowała z wybitnymi artystami ukraińskimi i posiada galerię obrazów przedstawiających piękne niegdyś dzieła architektury, dziś przeważnie zniszczone świątynie i klasztory katolickie. Parafia jest współorganizatorem Międzynarodowego Motocyklowego Rajdu Katyńskiego. Rozwija apostolstwo trzeźwości i wiele innych przedsięwzięć duszpasterskich.

Kaplica w Pallotyńskim Ośrodku Duszpastersko-KulturalnymPonieważ parafia nosi tytuł Chrystusa Króla Wszechświata, rozwijany jest szczególnie kult Chrystusa Króla. Odbywa się ciągła peregrynacja figury po parafii, której celem jest intronizacja Chrystusa, najpierw w rodzinach, wspólnotach i parafii, a następnie w społeczeństwie i na całym świecie. Figura Chrystusa Króla gości w rodzinach w ciągu tygodnia i przez ten czas odbywa się siedmiodniowe nabożeństwo intronizacyjne, które kończy się uroczystym aktem intronizacji pod przewodnictwem kapłana. Znakiem dokonanej intronizacji jest obraz Chrystusa Króla, który zostaje w każdym domu. Ten ob- raz ma przypominać o dokonanym akcie i pogłębiać nabożeństwo do Chrystusa Króla.

Brzuchowice do II wojny światowej były podlwowską miejscowością uzdrowiskową, a dzisiaj są jedną z dzielnic Lwowa, liczącą około 8 tysięcy mieszkańców. Liczba ta stale wzrasta, ponieważ powstają nowe osiedla.

Kaplica wspólnoty pallotyńskiej we LwowieW 1946 r. w związku z przymusowym wyjazdem Polaków został zamknięty miejscowy kościół, który obecnie należy do Kościoła greckokatolickiego. Ludność jest przeważnie wyznania greckokatolickiego lub prawosławnego; wielu jest protestantów. Osób wyznania rzymskokatolickiego jest dzisiaj około 50.

Lwów nie był przez pallotynów brany pod uwagę jako miejsce pracy duszpasterskiej ze względu na wystarczającą w tym mieście liczbę kościołów. Początki obecności pallotynów we Lwowie są związane ze wspólnotą seminaryjną. Klerycy pallotyńscy pochodzący z Ukrainy rozpoczęli we wrześniu 1999 r. studia w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Lwowskiej i wraz z pierwszym rektorem pallotyńskiej wspólnoty seminaryjnej ks. Wojciechem Juszczukiem SAC zamieszkali we Lwowie. We wrześniu 2012 r. formacja została jednak z powrotem przeniesiona do Wyższego Seminarium Duchownego w Ołtarzewie, a tym samym lwowska wspólnota seminaryjna przestała istnieć.

Dnia 1 października 2012 r. ks. abp Mieczysław Mokrzycki erygował parafię pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus i powierzył ją pallotynom. Pierwszym proboszczem został ks. Dom Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego we LwowiePiotr Worwa SAC. Patronka została zaproponowana przez parafian, ponieważ za jej pośrednictwem dokonują się w ich życiu liczne cuda. W 2014 r. poświęcono plac, na którym w przyszłości zostanie wybudowany kościół, oraz przekazano parafii relikwie św. Teresy I stopnia, otrzymane z Lisieux.

Parafia jest nieliczna, ale w związku z prowadzonym regularnie duszpasterstwem oraz rozbudową Brzuchowic jest nadzieja na wzrost wspólnoty. Obecnie wspólnota parafialna spotyka się w kaplicy domu pallotynów we Lwowie-Brzuchowicach. Pallotyńska placówka ma w przyszłości służyć również jako centrum socjalne dla dzieci i młodzieży.

Pallotyni włączają się również w pomoc duszpasterską w lwowskiej katedrze oraz w innych parafiach diecezji. Duszpasterstwo jest prowadzone głównie w języku polskim, którym posługują się parafia- nie w swoich domach rodzinnych.

Pallotyński dom we Lwowie-Brzuchowicach jest również domem rekolekcyjno-wypoczynkowym. Korzystają z niego w ciągu roku różne grupy, organizując spotkania formacyjne, rekolekcyjne, a także turystyczno-wypoczynkowe.

Odessa znajduje się w południowej części Ukrainy. Jest to miasto portowe, a stąd wielonarodowościowe i wielowyznaniowe Miasto jest stolicą diecezji odesko-symferopolskiej. Większość ludności, chociaż deklaruje się jako prawosławna, jest raczej daleka od tej wiary. Katolików w Odessie jest około 8-10 tysięcy, z których praktykuje ponad tysiąc. W Odessie jest pięć parafii rzymskokatolickich, w tym dwie pallotyńskie.

Kaplica pw. św. Klemensa w OdessieNeogotycki kościół pw. św. Klemensa był niegdyś perełką południowej Ukrainy. W 1934 r. władze sowieckie zamknęły kościół, zabrały całe mienie, rozstrzelały księży, a następnie wysadziły kościół w powietrze. Na jego miejscu wybudowano dwa pięciopiętrowe domy. Parafia św. Klemensa w Odessie została odrodzona w 1993 r., kiedy władze państwowe oddały na wpół zniszczoną plebanię.

Obecność pallotynów w Odessie jest związana z osobą ks. prałata Tadeusza Hoppego, który jako jeden z nielicznych kapłanów pełnił posługę na tych terenach w okresie komunizmu. Ten heroiczny kapłan uzyskał w 1993 r. zgodę na reaktywowanie parafii pw. św. Klemensa i zaproponował, by pallotyni z Polski podjęli w niej posługę dusz- pasterską. Rok później ordynariusz diecezji kamieniecko-podolskiej bp Jan Olszański powierzył parafię pallotynom. Pierwszym proboszczem został ks. Wojciech Juszczuk SAC, który przez pierwszy rok starał się w miarę swych możliwości wznowić działanie parafii i przysposobić plebanię do funkcjonowania jako kościół.

W parafii funkcjonuje od 2003 r. Szkoła Apostolstwa Świeckich, która przygotowuje do pomocy w duszpasterstwie. Jej studenci pochodzą z całej Ukrainy.

W marcu 2003 r. pallotyni objęli w Odessie drugą parafię, pw. Matki Bożej Fatimskiej (proboszczem został ks. Anatolij Siciński SAC). Idea wybudowania sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Odessie była odpowiedzią na prośbę miejscowego biskupa Bronisława Bernackiego, który w tej sprawie zwrócił się do pallo- tynów. Do Polski została sprowadzona z Fatimy figura Matki Bożej Fatimskiej, która przez kilka lat wędrowała po diecezji łowickiej, sandomierskiej i drohiczyńskiej w peregrynacji zorganizowanej przez Sekretariat Misyjny w Ząbkach. Po jej zakończeniu figura dotarła na Ukrainę, gdzie odwiedziła wszystkie parafie diecezji odesko-symferopolskiej, by w końcu trafić do tworzonego sanktuarium w Odessie. Dnia 13 maja 2012 r. ustanowiono tu Diecezjalne Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej (obecnie w budowie).

Odbywają się tu comiesięczne dekanalne dni skupienia dla księży i sióstr zakonnych oraz kwartalne dni skupienia dla młodzieży dekanatu odeskiego. Przy sanktuarium fatimskim rozwija działalność Katolickie Centrum Formacji Duchowej i Intelektualnej (z kierunkami: formacja proboszczów i przełożonych, formacja rekolekcyjna, formacja rodzinna, pomoc socjalna). Obu placówkom formacyjnym w Odessie od początku przewodzi ks. Anatolij Siciński SAC.

Przed wojną w Rokitnie znajdował się kościół wybudowany w dwudziestoleciu międzywojennym. Po wojnie został przebudowany i przeznaczony na dom kultury, który istnieje do dziś. Parafia, w której nie było kościoła, potajemnie była odwiedzana przez ks. Antoniego Chomickiego i o. Serafina Kaszubę, kapucyna. Do 1957 r. niektórzy wierni jeździli do Sarn, a później do Pińska na terenie obecnej Białorusi. W latach 1990-1992 do Rokitna dojeżdżał ks. Ambroży Mickiewicz z Berdyczowa, a od października 1992 r. pallotyni z Sarn.

Wnętrze kościoła w RokitnieWspółczesna historia parafii jest bogata w doświadczenia, m.in. ciągłe budowy i remonty kaplic, spowodowane bądź pożarem, bądź wilgocią i zagrzybieniem. W 2011 r. zakończono budowę nowej kaplicy, która została poświęcona przez ks. bp. Stanisława Szyrokoradiuka.

Miasteczko liczy około 7 tysięcy mieszkańców. Znajdują się w nim cztery cerkwie patriarchatu moskiewskiego i kijowskiego, monastyr prawosławny, dwa domy modlitewne wspólnot protestanckich oraz zbór świadków Jehowy.

Parafia pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Rokitnie liczy około 70 wiernych. Większość parafian stanowią Polacy z Żytomierszczyzny, którzy zostali wywiezieni do Kazachstanu, a później dostali pozwolenie od władzy radzieckiej, aby wrócić na Ukrainę, ale nie mogli się osiedlać w rodzinnych miejscowościach, tylko na wyznaczonym terenie. Parafia może poszczycić się powołaniem pallotyńskim, gdyż pochodzi z niej Bogdan Kusznir SAC.

Pallotyni z Rokina dojeżdżają z posługą duszpasterską do parafii w Tomaszgrodzie, Klesowie i Kupeli. Parafia św. Tomasza w Tomaszgrodzie znajduje się w odległości około 15Kościół pw. św. Tomasza w Tomaszgrodzie km od Rokitna. Przed wojną posiadała własny kościół, który podczas wojny został spalony. Wielu parafian z racji różnych powikłań historycznych było zmuszonych uciekać, a wielu z nich straciło życie lub było represjonowanych. Parafia została na nowo zarejestrowana w 1992 r. Dzięki staraniom pallotynów i parafian w latach 1995-2005 wybudowano nowy kościół.

W Klesowie parafia pw. św. Barbary również posiadała przed wojną własny kościół z drewna, który po wojnie został zamieniony na magazyn. Na szczęście w 1993 r. został oddany parafii. Był bardzo zniszczony i wymagał remontu. Sytuacja w parafii jest trudna, ponieważ zostało tylko kilku parafian. Większość przedwojennych parafian wyjechała.

Parafię pw. św. Michała Archanioła w Kupeli stanowi niewielka wioska, zagubiona pośród lasów, z małą liczbą mieszkańców, a jeszcze mniejszym gronem wiernych. Spora odległość od miasta i zły stan drogi, zbudowanej z kostki brukowej jeszcze przed wojną, sprawiają, że dojazd w jedną stronę zajmuje prawie dwie godziny. Obecnie parafia jest wymierająca, liczy kilka osób, a księża dojeżdżają tam raz w miesiącu.

Sarny to skrawek Wołynia, miasto powstałe przy okazji budowy potężnego węzła kolejowego. Przed wojną Sarny liczyły kilka tysięcy katolików. Dla nich zbudowano nowy kościół w miejsce już nieistniejącej, drewnianej świątyni. Budowę kościoła rozpoczęto w 1936 r., ale jej nie ukończono. Nabożeństwa jednak się odbywały. Kościół był w rękach katolików do 1959 r., kiedy przejęła go władza na cele hurtowni spożywczej. Gdy dach zaczął przeciekać, hurtownię przeniesiono, a kościół dalej niszczał. Od tego czasu parafianie jeździli 200-300 km do Żytomierza lub Pińska, aby wziąć ślub lub ochrzcić dzieci.

Prezbiterium kościoła pw. Przemienienia Pańskiego w SarnachW 1991 r. reaktywowano parafię i zwrócono kościół garstce katolików. Administratorem parafii został ks. Krzysztof Krawczak, który dojeżdżał tu aż ze Sławuty. Jesienią 1992 r. do pracy duszpasterskiej przybyli ks. Franciszek Gomułczak SAC i ks. Jarosław Olszewski SAC. Wkrótce okazało się, że opieką duszpasterską trzeba było objąć i inne, pobliskie miejscowości. Stan kościoła i plebanii w Sarnach był bardzo zły, dlatego od razu przystąpiono do prac remontowo-budowlanych.

Po trzech latach, 5 sierpnia 1995 r., metropolita lwowski ks. abp Marian Jaworski dokonał uroczystego poświęcenia prawie wykończonego kościoła pw. Przemienienia Kościol pw. św. Jana Chrzciciela w DąbrowicyPańskiego. Do świątyni wprowadzono też obraz Matki Bożej Ostrobramskiej, który po latach wrócił z Polski na swoje dawne miejsce.

W tej chwili Sarny liczą około 32 tysięcy mieszkańców i mają wiele różnowyznaniowych wspólnot. Węzeł kolejowy upada i ludzie, którzy w większości byli tam zatrudnieni, tracą pracę. Sarny leżą 80 km od Białorusi i 200 km od Polski. Dużo osób wyjeżdża do prac sezonowych za granicę. Większość ludności to prawosławni patriarchatu moskiewskiego, z kurią i biskupem rezydującym w Sarnach. Parafia pw. Przemienienia Pańskiego liczy około 50 osób. Opieką duszpasterską pallotyni obejmują również pobliskie parafie pw. św. Jana Chrzciciela w Dąbrowicy (od 1992 r.) i pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kuźniecowsku (od 1993 r.). Od 1997 r. w parafii w Sarnach prowadzone są comiesięczne diecezjalne dni młodzieży, na które zjeżdża się młodzież również spoza diecezji.

Żytomierz to miasto wojewódzkie na środkowej Ukrainie, oddalone o 130 km od Kijowa. Obwód żytomierski jest zamieszkany przez dużą liczbę ludności pochodzenia polskiego. W samym Żytomierzu, który liczy obecnie około 270 tysięcy mieszkańców, mieszka około 50 tysięcy ludności pochodzenia polskiego. Religią panującą jest oczywiście prawosławie patriarchatu moskiewskiego i kijowskiego. Liczne są różnego rodzaju wspólnoty protestanckie (około 10 świątyń i szkoła średnia). Do pierestrojki była tu duża wspólnota żydowska (po 1990 r. wielu wyjechało do Izraela). Obecnie buduje się synagoga na miejscu starej synagogi, a Żydzi modlą się w budynku zastępczym. Prowadzą też szkołę średnią. Jest też dość mocna wspólnota Kościoła katolickiego. Znajduje się tu kościół katedralny, siedziba prowincji franciszkańskiej i kilka parafii katolickich, w tym pallotyńska pw. Miłosierdzia Bożego w dzielnicy Malowanka.

Tymczasowa kaplica w ŻytomierzuPoczątki obecności pallotynów na Ukrainie są związane właśnie z Żytomierzem. W 1988 r. ks. Aleksander Milewski zakupił na Malowance dom, który potem stał się domem Stowarzyszenia. Dnia 1 listopada 1989 r. w Rzymie ks. Aleksander złożył pierwszą profesję w Stowarzyszeniu Apostolstwa Katolickiego. W sierpniu 1990 r. do Żytomierza przyjechało dwóch neoprezbiterów – ks. Stanisław Firut SAC i ks. Jarosław Olszewski SAC, którzy rozpoczęli intensywną pracę duszpasterską, aby rozkrzewiać charyzmat św. Wincentego Pallottiego na Ukrainie. Parafia została przekazana pallotynom w 2004 r., a w 2007 r. rozpoczęła się budowa kościoła i domu w centrum dzielnicy. Obecnie do celów duszpasterskich służy część domu Stowarzyszenia.

Specyfiką parafii w Żytomierzu jest kult miłosierdzia Bożego, który wyraża się w sposób duchowy i poprzez pełnione uczynki miłosierne. Parafia systematycznie pomaga Dom wspólnoty pallotyńskiej, siedziba zarządu Delegatury Matki Bożej Fatimskiejludziom biednym i bezdomnym. Po Bożym Narodzeniu i Wielkanocy organizowane są spotkania świąteczne i posiłek dla ponad 50 biednych. Od 1997 r. wydawane jest pod redakcją ks. Jarosława Olszewskiego SAC czasopismo „Posłaniec Bożego Miłosierdzia”, rozprowadzane po całej Ukrainie.

Prężnie działa ZAK. Obecnie należy do niego ponad 70 osób. Jest już powołana Krajowa Rada ZAK na Ukrainie. Funkcjonuje też szkółka języka polskiego, z której systematycznie korzysta ponad 70 osób. Parafia w Żytomierzu jest placówką o dużej różnorodności prac i zadań. Liczy dużo dzieci i młodzieży, gdyż na jej terenie znajduje się wiele szkół średnich i wyższych. Stale wzrasta liczba wiernych. Parafia i jej duszpasterze są mocno zaangażowani w życie miasta, co wyraża się odznaczeniem ks. Jarosława Olszewskiego SAC, wieloletniego proboszcza w Żytomierzu, medalem „Zasłużony dla Miasta Żytomierza”.

Z pallotyńskiej parafii pw. Miłosierdzia Bożego wywodzą się powołania: ks. Paweł Goraj SAC, ks. Eugeniusz Cymbaluk SAC i kl. Leonid Jaroszyński SAC.